İMAM EBU HANİFE NİN SAHABEİ KİRAMIN ARASINDA ÇIKAN OLAYLAR HAKKINDAKİ MEZHEBİ HAKKINDADIR

İMAM EBU HANİFE NİN SAHABEİ KİRAMIN ARASINDA ÇIKAN OLAYLAR HAKKINDAKİ MEZHEBİ HAKKINDADIR.

Ebu Hanife Sahebenin aralarında cereyan eden olaylarda ölenlerin hükmünü Allah’a havale etme taraftarıdır.
Söz konusu olayların taraflarından kimin haklı kimin haksız olduğunda ise görüş belirtmiştir.
O El-Bettiye risalesinde şöyle der; “Ben Allah Rasulü (sav)’in sahabesi arasındaki ihtilaf hakkındaki hümü Allah’a havale ediyorum. Çünkü onlar sünnet ve fıkhın nakledicileriydiler.
İmam Atâ b. Ebi Rabah’ın Said b. Cübeyr’in , en-Nafi’nin, İbnu Ömer’in, Abdulkerim’in, Tavus ve İbn-i Abbas’ın, Ömer b. Abdulaziz’in de bu görüşte olduklarını nakletmiştir.
Menakıb müellifleri onun Sıffin’de ölenler ve Ali ve Muaviye (ra) arasındaki ihtilaf hakkında soru sorulunca:” Onlar hakkında bir hüküm verirsem Allah’ın bunu neye göre söylediğimi sormasından korkarım... Kıyamet günü huzuruna getirildiğimde beni, onların aralrında geçen olaylar hakkında hesaba çekmeyecek... Bana, emrettiklerini yapıp-yapmadığımdan hesaba çekecek. O halde insanlarla uğuraşmak daha doğru olur.” Cevabını verdiğini rivayet ederler.
Mezkur soruya “Allah bizlerin silahlarımızı o kanlara bulaşmaktan korumuştur. Biz de dillerimizi o kanlara bulaşmaktan koruyalım” deyip: ARAPÇA VAR : Onlar bir ümmettiler ve devirlerini tamamladılar... Onların amellerinin sorumluluğu onların, sizin amellerinizin sorumluluğu sizindir. Siz onların yaptıklarından hesaba çekilmeyeceksiniz” ayetini okuduğu da rivayet edilmektedir.
İmam, İslam şeriatının nakilcileri olan sahabinin aralarındaki ihtilaflar hakkında; “Bizlerin onlarla uğuraşacağımıza öncelikle mükellef olduğumuz şeylerle meşgul olmamızın gerektiğini, onların hakkında hüküm vermekle emrolunmadığımızı ve onların yaptıklarından bizim hesaba çekilmeyeceğimizi hatırlattıktan sonra, haklarındaki hükmün Allah’a havale edilmesinin en doğru tavır olduğunu söylemektedir.
Onun sahabenin arasında çıkan ihtilaflar hakkında netice itibarıyla tafvrı budur....

Taraflardan hangisinin haklı olduğu hususunda ise tavrını net bir şekilde ortaya koyduğunu görüyoruz:

O her şeyden evvel Ali (ra)’ın hilafetinin sahih olduğu kanaatindedir.
Buna hilafet tertibinde 4. olarak Ali (ra)’ı zikretmesi de delil teşkil eder.

Ebu Hanife ihtilaflar hakkında bundan daha net bir tavır daha ortaya koyar ve Ali (ra) ile Muaviye (ra) aralarındaki savaşa yetişmiş olsaydım Ali (ra)’ın yanında yer alırdım” der.
Yine el-Mekki’nin rivayetine göre; “Ali (ra)’ın girdiği bütün savaşlarda diğerlerine nisbetle hakka daha yakındı... O müslümanlarla bir savaş olması durumunda nasıl tavır takınılacağını da öğretmiştir” demiştir.

O yine , Zübeyr ve Talha (ra)’ın Ali (ra)’a beyat ettikten sonra ona muhalefet ettiklerini de söylemiştir.

Sonuç olarak: O taraflardan hangisinin haklı, hangisinin hatalı olduğunu araştırmak ve bunu izhar etmekte bir beis görmemiş ama bununla birlikte taraflardan savaşlara iştirak edip ölenler hakkında, tekfir vs. gibi şeylerden uzak durmuş: bir bütün olarak sahabenin Allah Rasulü (sav) ile bir anlık beraberliklerinin bizim ömür boyu ibadetimizden daha faziletli olduğunu hatırlatarak, mezkur ihtilaflar hakkındaki hükümün Allah’a havale edilmesini tercih etmiştir.